“Gewasbeschermingsmiddelen kunnen via het erf in oppervlaktewater terecht komen. Bijvoorbeeld door morsen tijdens het vullen van de spuit, of waswater dat tijdens de schoonmaak de sloot of het riool in stroomt. Dit is slecht voor het milieu. En als er normen worden overschreden, worden de middelen misschien verboden. Telers gebruiken ze om gewassen te beschermen, de middelen zijn nodig voor een goede, duurzame teelt. Daarmee willen we zo min mogelijk last voor de omgeving veroorzaken.”
Schoon erf, schone sloot
Marc André de la Porte is kringvoorzitter van de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO). Via het project Schoon Erf, Schone Sloot maakte de NFO telers bewust van de risico’s als gewasbestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater terecht komen.
Simpele oplossingen
“We vormden een werkgroep van 10 telers. Samen keken we wat op hun bedrijf de gevaren en mogelijke oplossingen zijn. Ook bedachten we pasklare oplossingen die op meer bedrijven kunnen worden gebruikt. En we ontwikkelden een erfemissiescan. Hiermee kunnen we op elk bedrijf in kaart brengen wat risico’s en mogelijke simpele oplossingen zijn. Want we ontdekten dat met simpele oplossingen vaak al veel te bereiken valt.”
Kennis delen
“Vervolgens organiseerden we bijeenkomsten voor in totaal 115 Gelderse telers uit het Rivierengebied. Hier deelden we onze kennis. Ze kregen uitleg over wat er gebeurt als bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater komen, en werden aangemoedigd om op hun bedrijf te kijken hoe ze dit simpel kunnen voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan een kolkput op het erf, die in verbinding staat met oppervlaktewater. Dan kun je zorgen dat die route afgesneden is, en dat bij een regenbui het middel niet zo de sloot in loopt. Ook zijn er wasstraatoplossingen. Als telers de spuit en trekker schoonmaken, kunnen ze het schoonmaakwater opvangen. Als het water verdampt, blijven alleen de afvalstoffen over. Deze worden in een biobak door een natuurlijk proces afgebroken. Met een gedragsverandering is heel veel te winnen.”
Betere waterkwaliteit
Voor de meeste Gelderlanders is het resultaat niet te zien. Wel voor mensen die werken aan de waterkwaliteit. Zo was waterschap Rivierenland betrokken bij het project. Hoe minder middelen in het water, hoe schoner het is. Dat is ook voor hen van belang.
Groter effect door subsidie
“De NFO nam het initiatief en wilde dat deze kennis zou landen bij telers. De POP3-subsidie maakte dit een stuk makkelijker. Hierdoor konden 10 telers als proefgroep aan de slag. Die kennis konden we vervolgens delen tijdens bijeenkomsten. We konden deskundigen betrekken, en mensen die de erfemissiescan goed uit kunnen voeren. Zo kregen telers informatie van mensen die er verstand van hebben. Dan heeft het echt effect.”
We lieten de aanvraag doen door iemand die daar goed de tijd voor kon nemen. Als wij dat zelf moeten doen, komt dat niet goed. Vaak is het lastig om subsidies op de plek te krijgen waar je het geld wilt hebben. Er blijft tijdens het voortraject geld hangen bij bureaus en adviesorganisaties. Hier is het goed gelukt. De sector kan ermee verder. Daar doe je het uiteindelijk voor.”
De provincie Gelderland, Waterschap Rivierenland en de Europese Unie (POP3 Plattelandsontwikkelingsprogramma) subsidieerden het project om samenwerking en innovaties te bevorderen. Hier vindt u meer informatie over de subsidiemogelijkheden.
